با رسیدن به انتهای ماه چهارم باید منتظر پیشرفت‌های هیجان انگیزی باشید. در این هفته شاید برای اولین بار حرکت جنین را احساس کنید. در شکم شما یک انسان واقعی وجود دارد که می‌خواهد خودش را به شما بشناساند. فرزند یک وجبی شما حالا و در هفته شانزدهم بارداری دارد با سرعت رشد میکند و پوست شفاف و صورتی‌اش نمایان‌تر می‌شود. تغییرات دیگری که در هفته شانزده بارداری باید در جنین و خودتان انتظار داشته باشید در ادامه می‌خوانید.
وضعیت جنین در هفته شانزدهم بارداری
جنین در هفته شانزدهم بارداری طولی به‌اندازه 11.6 سانتی‌متر و وزنی حدود 100 گرم دارد. او حالا به‌اندازه یک گلابی بزرگ‌شده است! با این‌حال در سه هفته آینده به‌سرعت رشد خواهد کرد؛ وزن او دو برابر شده و چند سانتی‌متر به طول او اضافه خواهد شد.
اگر به عکس جنین در هفته 16 بارداری نگاه کنید می‌بینید اکنون اعضای قسمت پایینی بدن او بیشتر رشد کرده‌اند. سر او صاف‌تر قرارگرفته است و چشم‌های او در جلوی صورتش قرار دارند. گوش‌های او هم در نزدیکی محل نهایی‌شان هستند.
برخی اندام‌های بدن جنین در هفته شانزدهم بارداری کامل‌تر شده ازجمله سیستم گردش خون و مجاری ادراری و مشغول فعالیت هستند. قلب او روزانه در حدود 25 لیتر خون را پمپ میکند و کل خون او چندین بار در تمام بدن او می‌چرخد و در اواخر دوران حاملگی این مقدار به حدود 190 لیتر افزایش می‌یابد.
پوست سر او هم در حال شکل‌گیری است، هر چند موهای او هنوز هم قابل‌تشخیص نیستند. چشم‌های او با اینکه بسته هستند به‌آرامی حرکت می‌کنند و حتی رشد ناخن‌های انگشتان پای او آغاز شده است. اما به طور کلی پوست او الان نیمه شفاف است پس اگر می‌شد که به درون رحم نگاهی بیندازید می‌توانستید رگ‌های خونی بچه را از زیر پوستش ببینید.
خون از طریق بندناف به بدن جنین جریان یافته و عمل رساندن مواد مغذی و دفع مواد زائد را از مایع آمنیوتیک انجام می‌دهد. جفت نیز همزمان با کودک رشد میکند تا از هزاران رگ خونی که برای انتقال مواد مغذی و اکسیژن به کودک فعالیت می‌کنند، پشتیبانی کند.
قد: 11.6 سانتی متر
وزن: 100 گرم
وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری
آیا اطرافیان به شما گفته‌اند که چقدر جذاب به نظر می‌رسید؟ سرخی گونه‌ها (ناشی از حاملگی) یک واقعیت است که عامل آن افزایش جریان خون در سطح پوست بدن است. با تثبیت مقادیر هورمون‌ها و کم شدن حالت‌های تهوع خود شما نیز لذت بیشتری از این دوران می‌برید. همچنین به علت کاهش شدید احتمال سقط‌جنین پس از هفته چهاردهم شما دلواپسی چندانی نسبت به‌سلامت کودک خود نخواهید داشت و این هم عامل دیگری برای خوب بودن حال شما است!
به‌زودی شما یکی از بهترین لحظات حاملگی را تجربه خواهید کرد: احساس کردن حرکت جنینی که در شکم دارید. برخی از خانم‌های حامله این لحظه مهیج را در هفته شانزدهم تجربه می‌کنند در حالی‌که اکثر خانم‌ها باید تا هفته هجدهم یا بیشتر منتظر بمانند.
اگر این اولین حاملگی شماست چندان دلواپس نباشید. ممکن است این اتفاق تا هفته بیستم هم رخ ندهد. اولین حرکت‌های کودک ممکن است مثل لرزش حرکت حباب‌های هوا یا حتی شبیه حرکت ماهی در شکم به نظر بیایند. در هفته‌های بعد شما مطمئنا لگدزدن کودک را احساس خواهید کرد.
علائم مهم هفته شانزدهم بارداری
در هفته شانزدهم بارداری متوجه علائم جالبی در خود می‌شوید. حتی پس از یک روز کاری طولانی مدت نیز به قدری انرژی در خودتان احساس می‌کنید که می‌خواهید برای خرید لباس کودک یا شام خوردن با دوستانتان بیرون بروید. در این زمان شما احساس می‌کنید انرژیتان برگشته چون حالت تهوع‌تان کم شده و کمتر دچار خستگی می‌شوید. در این حالت با پایین رفتن سطح هورمون‌های نامطبوع احساس آرامش بیشتری می‌کنید و بهتر می‌توانید احساسات خود را مهار کنید.
همزمان با افزایش جریان خون و نیز تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون در هفته شانزده بارداری ممکن است بافت درون ناحیه واژن پیوسته در حالت برانگیختگی جنسی قرار بگیرد. همچنین رنگ لب‌های واژن نیز از صورتی کمرنگ و قرمز به ارغوانی مایل به آبی تغییر میکند که این نیز از دیگر اثرات جریان خون به همه نقاط بدن است. علاوه بر آن ممکن است رگ‌های آبی رنگ جدیدی در لب‌های واژن مشاهده کنید و در صورتی که مدتی طولانی بایستید یا بنشینید تعداد این رگ‌ها بیشتر می‌شود که البته جای نگرانی نیست. این رگ‌ها با رگ‌های واریس که در ساق پا ایجاد می‌شود، تفاوت دارد.
رحم تنها بخشی نیست که دچار التهاب و تورم می‌شود. در هفته شانزدهم بارداری غشای بینی هم ممکن است به خاطر گردش هورمون‌های بارداری که دارند در جریان خون شما افزایش می‌یابند، ملتهب شود. التهاب و حتی شاید خونریزی بینی ممکن است در طول بارداری بدتر هم بشود ولی احتمالا متخصص هیچ دارو یا اسپری بینی آنتی هیستامین که به باز شدن مسیر بینی کمک کند، به شما نمی‌دهد. می‌توانید با خیال راحت از اسپری محلول نمکی یا بازکننده‌های بینی استفاده کنید، به ویژه اگر گرفتگی بینی واقعا آزاردهنده باشد. یکی دیگر از علائمی که در این هفته ممکن است به آن بربخورید خشکی و خارش و حساسیت چشم‌هاست. یک بار دیگر انگشت اتهام به سمت هورمون‌هاست. برای التیام بهتر است از قطره‌های اشک مصنوعی استفاده کنید.
جنین صدایتان را می شنود
در هفته 16 بارداری استخوان‌های کوچک در گوش‌های جنین شما سرجایشان قرار گرفته‌اند به همین دلیل وقتی صحبت می‌کنید به احتمال زیاد جنین صدای شما را می‌شنود. تحقیقات نشان داده است بچه‌هایی که در رحم مادرشان ترانه‌ای می‌شنوند همان ترانه اگر بعد از تولد برایشان خوانده شود آن را می‌شناسند.
سقط جنین دیرهنگام در هفته شانزده بارداری
سقط جنین دیر هنگام بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد و تنها 2 درصد موارد حاملگی را شامل می‌شود. سقط جنین دیرهنگام اغلب در هفته‌های چهاردهم تا بیستم اتفاق می‌افتد. از دست دادن کودکی که تا این زمان آن را حمل کرده‌اید ضربه بزرگی است. علائم سقط جنین دیرهنگام نسبت به سقط جنین زودهنگام بسیار ساده‌تر و بیشتر شامل گرفتگی شدید عضلات و خونریزی است. همچنین ممکن است لخته‌های بزرگ خون همراه با خونریزی دفع شود. در صورت مشاهده هریک از این علائم بی‌درنگ با پزشک خود تماس بگیرید. اگرچه ممکن است برای نجات جان کودک دیر شده باشد. پزشک اقداماتی برای حفظ سلامت شما انجام خواهد داد. به عنوان مثال ممکن است برای کسب اطمینان از عدم خونریزی مدتی در بیمارستان بستری شوید. چنانچه پس از خروج جنین و جفت آن از بدنتان خونریزی و گرفتگی عضلات همچنان ادامه یافت ممکن است یک عمل جراحی کوچک موسوم به D&C انجام شود تا هرگونه بافت مربوط به حاملگی که در رحم شما باقی مانده است خارج شود. همچنین پس از سقط جنین دیرهنگام پزشک به بررسی عوامل ایجاد آن می‌پردازد تا از تکرار آن در آینده جلوگیری شود.
برخی عوامل سقط جنین پس از دوره سه ماهه اول حاملگی عبارتند از:
- مشکلات ساختاری کودک مانند شکاف در ستون فقرات و مشکلات قلبی مادرزادی
- نقص اندامی مادر مانند تقسیم رحم به دو قسمت
- ایجاد مشکلاتی در جفت جنین مانند قطع ناگهانی یا جاگیری غیرمعمول آن
- عفونت‌هایی که به مرگ جنین منجر می‌شود مانند عفونت‌های انگلی
- عفونتی که باعث نشت مایع کیسه حاوی مایع آمنیوتیک یا منجر به مرگ پیش از تولد می‌شود.
- ناکارآمدی رحم و ناتوانی آن از نگه داشتن کودک
ورم کف پاها در بارداری
اگر تا حالا کفش مورد علاقه خود را در کمد نگذاشته‌اید حالا این کار را انجام دهید زیرا پای شما تا چند وقت دیگر به وضعیت سابق برنمی‌گردد. میزان بالای هورمون در بدن شما باعث حفظ بیشتر آب بدن و در نتیجه پف کردن پاها می‌شود. برای جلوگیری از ایجاد ناراحتی، در طول روز چند بار پاهای خود را به مدت 20 دقیقه بالاتر از سرتان قرار دهید. این کار بازگشت خون از پاها به قلب را تسهیل میکند. همچنین می‌توانید زمانی که نشسته‌اید یک پای خود را بالا بگیرید و قوزک آن پا را با حرکات چرخشی ماساژ دهید. سپس همین کار را روی پای دیگر خود تکرار کنید تا به چرخه خون در بدن کمک کرده باشید.
روی سمت چپ خود بخوابید تا فشار وارد بر سیاهرگ بزرگ کمتر شود. افزایش وزن ممکن است درد پا را تشدید کند به همین دلیل مراقب اضافه وزنتان در زمان حاملگی باشید. به یاد داشته باشید در زمان تماشای تلویزیون یا حتی شب هنگام باید پاهایتان را بالاتر از سطح قلب نگهدارید. همچنین برای کاهش درد و آماس آن می‌توانید در هر ساعت 20 دقیقه روی کف و قوزک پا یخ بگذارید. در پایان حاملگی ممکن است مجبور شوید کفش‌های بزرگتری بخرید. از خریدن هرگونه کفش بندی خودداری کنید زیرا بستن بندهای آن در هفته‌های آخر برایتان سخت می‌شود.
در هفته شانزدهم بارداری چی بخوریم؟
اگر جزو آن دسته از خانم‌های باردار هستید که دلتان می‌خواهد در هفته شانزدهم بارداری غذاهایی مانند کوکو گوشت، ماکارونی، پنیر، سوپ جو، اسپاگتی، کوفته‌ریزه، پوره سیب‌زمینی و شیرینی‌های شکلاتی خانگی بخورید، این غذاها را به‌عنوان یک بخش مفید در برنامه غذایی دوران بارداری‌تان قرار دهید. جایگزین کردن مواد در دستورهای غذایی، پایه و اساس غذاهای هفته شانزدهم بارداری است. اگر می‌خواهید کوکوی گوشت بپزید، از گوشت لخم چرخ‌کرده 93 درصد با ترکیبی از گوشت گوساله و بوقلمون یا سینه چرخ‌کرده استفاده کنید. هویج چرخ‌کرده، کدوی سبز یا سایر سبزیجات و جوانه غلات را باهم مخلوط کنید. ماکارونی را با پنیر کم‌چرب تهیه کنید و غذاها را به جای سرخ کردن، آب‌پز کنید و پوره سیب‌زمینی را با کمی روغن‌زیتون و تکه‌های پنیر پارمزان به‌جای کره و نمک بخورید.
مصرف غذاهای غیر خانگی مثل سوسیس، کالباس و پیتزا که معمولا ارزش غذایی زیادی ندارند را تا حد امکان کاهش دهید و در صورت ضرورت، بهتر است پیتزا و همبرگر تهیه‌شده در منزل و با استفاده از مواد غذایی سالم را مصرف کنید.
همچنین در طول بارداری از مصرف غذاهای مانده و آماده پرهیز کنید. غذاهای کنسرو شده و آماده علاوه برنداشتن ارزش غذایی کافی، حاوی مواد افزودنی و نگهدارنده هستند که برای سلامت بدن مضر هستند بنابراین از مواد غذایی کنسرو شده استفاده نکنید.
جوشانده های گیاهی را نخورید
جوشانده‌های گیاهی به تسکین دهندگی، نداشتن کافئین و سالم بودن معروف هستند. با این حال برچسبی که روی آن نوشته شده گیاهی یا سالم همیشه به معنی تضمین سالم بودن نیست. مطالعات بسیار کمی در مورد گیاهان صورت گرفته است و از این رو کسی درست نمی‌داند ضرری دارند یا نه. مشخص شده است تعدادی از جوشانده‌های گیاهی به رحم فشار می‌آورند و ممکن است احتمال سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش دهند. بنابراین بهتر است در طول حاملگی در مصرف جوشانده‌ها به ویژه جوشانده نعناع، برگ تمشک قرمز، سرو کوهی، پونه، رزماری و برگ کاج احتیاط کنید. قبل از مصرف جوشانده مورد علاقه‌تان با پزشک مشورت کنید.
شنا در دوران بارداری
بهترین ورزش برای دوران بارداری شناست. شنا فعالیت کم تحرکی است و عضلات و نیز قلب و عروق شما را بدون اینکه عوارضی برای مفاصل و رباط‌ها در پی داشته باشد به کار می‌گیرد. احتمال آسیب دیدن در این ورزش بسیار کم است و همچنین حالتی از بی وزنی به شما دست می‌دهد و این برای کسی که مدام وزنه سنگینی را با خود حمل میکند بسیار خوشایند است. در تمام دوران حاملگی و تا وقتی پزشک شما را از ورزش منع نکرده می‌توانید شنا کنید. یادتان باشد قبل و بعد از شنا باید آب بنوشید و اگر به مدت طولانی شنا می‌کنید، نوشیدن آب را در بین فعالیت فراموش نکنید. شنا هم مانند دیگر ورزش‌های ایروبیک نیاز بدنتان به آب را افزایش می‌دهد. مواظب باشید آب استخر را نبلعید زیرا ممکن است حاوی باکتری باشد. PH آب باید نزدیک 7 بوده و نه سرد باشد و نه گرم.
لیست کارهای مهم در هفته شانزدهم بارداری
- مطمئن شوید که به اندازه کافی کلسیم دریافت می‌کنید. این عنصر مهم را از لبنیات کم چرب یا مکمل‌ها می‌توانید دریافت کنید.
- درباره اسم کودکتان سعی کنید با همسرتان به نتیجه نهایی برسید.
- از مادر یا مادربزرگتان درباره تجربه‌هایی که در زمان زایمان داشتند سوال کنید.
- حتی اگر در خانه می‌مانید برای یک آخر هفته رمانتیک برنامه‌ریزی کنید.
جنسیت جنین را تخمین بزنید
اگر ضربان قلب جنین 140 در دقیقه باشد، یعنی بچه پسر است، بیش از 140 یعنی دختر است. این نظریه‌ای است که همیشه بوده ولی حقیقت این است که نادرست است و در پزشکی بی‌اساس شناخته شده است. تمام تجاربی که از مادربزرگ‌ها شنیده‌اید یا مطالب مشابهی که در اینترنت است، فقط در 50 درصد مواقع با تعیین جنسیت صحت دارند. اگر احتمالاتی بهتر از این‌ها بخواهید سونوگرافی پاسخ شماست.
سونوگرافی هفته شانزدهم بارداری
در هفته شانزدهم اگر بخواهید تصویری نزدیک از جنین ببینید ویژگی‌های صورت او مشخص‌تر است. توجه داشته باشید که در سونوگرافی هفته شانزده بارداری طول استخوان بینی اندازه گیری می‌شود. این اندازه‌گیری تخصصی ممکن است در غربالگری برخی از اختلالات ژنتیکی مفید باشد.
مسافرت بروید
وقتی نوزاد شما به دنیا بیاید دیگر شما و همسرتان قادر نخواهید بود که یک آخر هفته را به‌تنهایی باهم بگذرانید. این موقعیت را از دست ندهید. در هفته شانزدهم فرصت مناسبی برای سفر دارید. پس بیشتر از این صبر نکنید زیرا با آغاز سه ماه سوم ممکن است مسافرت برای شما بسیار خسته‌کننده و زجرآور شود. اگر نمی‌توانید به مسافرت بروید در شهر خود بگردید و از مصاحبت با یکدیگر لذت ببرید. حتی یک شام دونفره و سینما هم می‌تواند گزینه خوبی باشد!
توصیه‌های مذهبی هفته شانزدهم بارداری
- هرروز بر دو عدد انجیر سوره والتین بخواند و آن را ناشتا بخورید.
- خوب است بدانید که نام کودک را بهتر است قبل از چهار ماه و ده روز انتخاب کنید.
- توصیه‌شده است که در این دوران 40 شب جمعه و یا 40 شب، سوره‌های حدید، حشر، تغابن، جمعه و صف را قبل از خواب بخوانید.
- اگر می‌خواهید خودتان و فرزندتان پوستی زیبا، شاداب و لطیف داشته باشید آب آناناس را همراه با یک قاشق عسل بخورید.
